Każdy z nas cały rok czeka na wakacje. Szum morza, lasu,  podróże, dobra książka i  oczywiście leżakowanie w promieniach słońca. Zażywanie kąpieli słonecznych nie tylko daje piękną opaleniznę. Naukowcy donoszą, że wylegiwanie się na słońcu pomaga obniżyć ciśnienie, zmniejsza ryzyko zawału serca, a nawet przedłuża życie. Działa antydepresyjnie, a wskutek promieniowania ultrafioletowego powstaje w naszym organizmie witamina D – podstawowy budulec kości. Przebywanie na słońcu działa też korzystnie na układ nerwowy, poprawia przemianę materii, leczy trądzik i odpręża. Aby jednak to wszystko mogło być prawdą powinniśmy postawić na jedną rzecz -  bezpieczne opalanie.

 

Generalnie promieniowanie słoneczne jest promieniowaniem elektromagnetycznym, o zakresie od 290 nm do 400 nm. Składa się z promieniowania czerwonego, światła widzialnego oraz promieniowania UV (ultrafioletowego). Najbardziej niebezpieczne dla zdrowia jest promieniowanie ultrafioletowe, na które musimy szczególnie uważać. Promienie UV mają trzy zakresy: UVC - rumieniotwórcze, UVB - bardzo silnie rumieniotwórcze (odpowiada za oparzenia skóry) oraz mniej rumieniogenne, ale bardziej barwnikotwórcze- promienie UVA.

Czy istnieją zatem zdrowe kąpiele słoneczne ?

Jak się chronić przed szkodliwym promieniowaniem a jednocześnie  dobrze wykorzystać jego działanie ?

 

Oto słoneczne ABC 

Wystawiając ciało na działanie promieni powinniśmy się odpowiednio do tego przygotować. Przed szkodliwym promieniowaniem ochronią nas filtry SPF znajdujące się w środkach do opalania. Można je nabyć najlepiej w renomowanych Aptekach. Konieczne jest jednak określenie naszego fototypu, który pozwoli na odpowiednie dobranie preparatu do opalania z filtrem. Faktor powinien być tym wyższy, im jaśniejszą mamy karnację. Standardowo rozróżniamy trzy fototypy :

 

1. południowoeuropejski to śniada cera o żółtobrązowym odcieniu, ciemnobrązowe lub czarne włosy oraz brązowe oczy. Ochronę zapewnią  kremy od SPF 10-20 

2.północnoeuropejski to niebieskie oczy, mlecznoróżowa skóra oraz rude lub blond włosy. Skóra na słońcu robi się czerwona i rzadko brązowieje. Ochronę zapewnią  kremy od SPF 30

3.środkowoeuropejski to lekko śniada karnacja, szare lub piwne oczy i ciemne włosy. Skóra pod wpływem słońca najpierw czerwienieje, ale szybko przybiera brązową barwę. Ochronę zapewnią  kremy  od SPF 20

Pamiętajmy jednak, że  niezależnie od naszego fototypu, na plażę zawsze zabierzmy ze sobą tzw. blokery słoneczne. Dzięki nim zabezpieczymy miejsca szczególnie narażone na działanie słońca, czyli nos, płatki uszu, usta i delikatną skórę pod oczami. Pamiętajmy również o dzieciach. Kremy przeznaczone specjalnie dla delikatnej i bardziej wrażliwej skóry najmłodszych mają zupełnie inny skład niż kosmetyki dla dorosłych. Warto  wiedzieć, że słońce opala również w wodzie i pod parasolem słonecznym, gdy pędzimy na rowerze, zwiedzamy zabytki czy wspinamy się w górach.

Świetnym pomysłem jest tutaj  odzież z ochroną anty - UV. Obecnie można już nabyć   czapki, bluzy, tshirty, spodnie czy stroje kąpielowe. Oferta jest coraz bogatsza aczkolwiek polecam wnikliwą lekturę ulotek informujących o produkcie  albowiem, nie wszystkie materiały spełniają te wymagania w 100%. Specjalne ubrania ochronne robione są m.in. z niezwykle ściśle tkanego poliestru, wzbogaconego nanocząsteczkami dwutlenku tytanu, przy czym pigment jest wtapiany we włókno, co zapewnia trwałą ochronę przeciwsłoneczną, niezależnie od wieku tkaniny, ilości prań etc. Często jakość wiąże się z wyższą ceną, jednak jest to inwestycja na lata, szczególnie dla osób ceniących sobie aktywność fizyczną na świeżym powietrzu.

Podsumowując niezależnie  od powyższych propozycji ochronnych najważniejsza jest złota zasada - unikamy opalania w godzinach największej ekspozycji promieni UV tj. między 11 a 15 (w Polsce!) a już na południu Europy i niżej co najmniej od 10 do 16 (sezon letni). Istotne  jest także prawidłowe stosowanie filtrów: nakładamy je pół godziny przed wyjściem na słońce, regularnie smarujemy co 2-3 godziny i po każdym wyjściu z wody. Uwaga! nie ma filtrów, które w 100 proc. chronią skórę przed słońcem. Uważajmy na słońce, gdy przyjmujemy zioła, leki -jest wiele światłouczulających (dziurawiec, antybiotyki, moczopędne etc) i najlepiej przed wakacjami skonsultować tą kwestię ze swoim lekarzem. Na plaży unikajmy perfum i kosmetyków powodujących przebarwienia. Chrońmy głowę i oczy - czapka, kapelusz i obowiązkowo okulary z filtrem UV. Unikajmy mocnego słońca w trakcie kuracji hormonalnej, antykoncepcyjnej i w ciąży.

Na koniec pamiętajmy o profilaktyce. Co najmniej raz w roku, szczególnie po sezonie letnim, konieczne jest zbadanie znamion – jest to bezbolesne badanie dermatoskopowe -    w specjalistycznym gabinecie dermatologicznym. Badania takie w innych krajach traktowane są jak obowiązkowa, coroczna wizyta u dentysty. W Polsce rośnie świadomość konieczności takiej kontroli, która powinna obowiązywać wszystkich bez względu na wiek . 

 

lek. med. Wojciech Żarow specjalista dermatolog i medycyny estetycznej, pracujący w gabinetach DermatologiaBielsko.pl