Nareszcie wakacje, czas wzmożonych wyjazdów, korzystania ze świeżego powietrza, spacerów i promieni słonecznych. Lubimy kiedy świeci słońce i chętnie zwłaszcza w naszym klimacie korzystamy z kąpieli słonecznych " ładując akumulatory”. Czy jednak opalanie jest bezpieczne? Czy są przeciwskazania do korzystania z promieniowania słonecznego

 

 

UVA, UVB, UVC – w jaki sposób na nas oddziałują?

 

Wyróżniamy trzy rodzaje promieniowania ultrafioletowego, a każdemu z nich przypisuje się trochę inne właściwości, wynikające z różnic w długości emitowanych fal.

 

• UVA (320-400 nm) – jego natężenie utrzymuje się na stałym poziomie przez cały dzień. Wnika w głąb skóry, aż do skóry właściwej, uszkadzając kolagen i elastynę, a tym samym  przyczynia się do tzw. fotostarzenia się skóry. Dochodzi do jej zwiotczenia , utraty jędrności i pojawienia się zmarszczek.  W bardzo małym stopniu powoduje zaczerwienienie skóry, czyli  rumień.

• UVB (290-320 nm) – w naszej szerokości geograficznej występuje głównie w miesiącach wiosenno-letnich, a jego największe natężenie przypada na godziny okołopołudniowe. Promieniowanie UVB działa na  powierzchni skóry, nie wnika głęboko i przyczynia się do powstania opalenizny (wpływa na syntezę melaniny), jak również rumienia i oparzeń posłonecznych.Długotrwałe narażenie na to promieniowanie  może nieść ryzyko działania rakotwórczego. Promieniowanie UVB cechuje się najbardziej mutagennym działaniem wśród wszystkich wymienionych promieniowań. Pozytywnym aspektem tego promieniowania jest wpływ  na skórną syntezę witaminy D3.

• UVC (< 280 nm) – prawie całkowicie pochłaniane przez warstwę

 

 

Kąpiele słoneczne to nie tylko okazja do uzupełnienia niedoborów witaminy D, ale także ryzyko poparzenia skóry, dorobienia się nieestetycznych przebarwień , zmarszczek ale także bardzo groźnego w skutkach czerniaka i innych nowotworów skóry. Promieniowanie UV to najważniejszy czynnik środowiskowy  odpowiedzialny za powstawanie czerniaka i innych niebezpiecznych zmian skóry. Największe ryzyko zachorowania występuje głównie u osób, które  intensywnie się opalają i u których dochodzi do częstych poparzeń słonecznych – tzn. w krótkim czasie przyjmują wysoką, toksyczną dla skóry dawkę promieniowania UV.

 

Jak zatem bezpiecznie korzystać ze słońca?

 

* unikać opalania w czasie najintensywniejszego promieniowania słonecznego tj od około godz.10-16 po południu. Dzieci w tym czasie powinny być ubrane i bawić się w cieniu

 

* skóra niemowląt i małych dzieci (do 3. roku życia) jest cienka i zawiera mniejsze ilości melaniny. Promienie UV zdecydowanie głębiej wnikają do skóry dzieci i łatwiej dochodzi u nich do poparzeń, dlatego dzieci są dużo bardziej narażone na negatywne skutki promieniowania niż dorośli. Najważniejszym aspektem profilaktyki nowotworów skóry jest unikanie promieniowania UV i możliwie maksymalne skrócenie czasu ekspozycji skóry na bezpośrednie działanie słońca.

 

* obowiązkowo stosować kosmetyki z filtrami ochronnymi zwracając uwagę aby na opakowaniu zawierały informację, że chronią zarówno przed promieniowaniem UVA i UVB

 

* aby ochrona była skuteczna trzeba zastosować odpowiednią ilość kosmetyku i aplikować go na 15-20-min przed wyjściem z domu

 

* aplikację kosmetyku powtarzamy po 2h oraz po każdym wyjściu z wody, spoceniu się, czy wytarciu ręcznikiem

* nakrycie głowy, najlepiej z jasnego materiału odbijającego promienie słoneczne

 

* ochrona oczu, przez noszenie okularów przeciwsłonecznych najlepiej kupionych u optyka

 

* pamiętać o ustach stosując pomadki z SPF ( czerwień wargowa to częste miejsce powstawania raka skóry)

 

* osoby ze znamionami barwnikowych obowiązkowo powinny stosować filtry z SPF 50, zrezygnować z biernego opalania na korzyść spacerów, czy i innych form czynnego wypoczynku

 

* należy pamiętać, że nie powinno się opalać stosując określone leki m.in niektóre antybiotyki, leki przeciwdepresyjne, przeciwcukrzycowe, antykoncepcyjne oraz zioła. Najlepiej skonsultować taka decyzję ze swoim lekarzem

 

* kobiety w ciąży także powinny zrezygnować z intensywnego opalania, zbyt duża dawka promieni słonecznych może grozić przegrzaniem organizmu matki i jej dziecka

 

* stosowanie dużej ilości kosmetyków jest również przeciwwskazaniem do opalania, może to skutkować powstaniem nieestetycznych przebarwień, jak i niebezpiecznych odczynów alergicznych. Dlatego makijaż plażowy redukujemy do minimum.

 

Opalanie nie musi być niebezpieczne. Warto jednak przestrzegać tych kilka prostych zasad, dzięki którym nie ucierpi nasze zdrowie, a my wrócimy z urlopu szczęśliwi i wypoczęci.

 

Porady przygotowała lek. med. specjalista dermatolog i wenerolog